Zindelijkheidsproblemen: de schaamte en radeloosheid doorbreken

Zindelijk worden is een belangrijke stap in de ontwikkeling van kinderen. Het is echter niet zo vanzelfsprekend dat dit proces zonder problemen verloopt. Er is een grote groep kinderen die moeite heeft met plassen en/of poepen. Dit zijn niet alleen kleuters, maar ook oudere kinderen en tieners. Te denken valt aan plas- of poepongelukjes overdag, uitstelgedrag, niet vaak of genoeg plassen, bedplassen, te vaak plassen, niet uitplassen en vertraagde of verstoorde zindelijkheid.

Poep-en plasproblemen lijken vaak voor buitenstaanders een klein probleem, maar de problematiek heeft in de meeste gevallen een grote impact op het kind en het gezin. Het gaat gepaard met schaamte en radeloosheid.

Regelmatig komt het voor dat deze kinderen en hun ouders lange tijd tobben of hulpverleningstrajecten hebben lopen waarbij de zindelijkheidsproblemen niet gezien worden. Vaak zijn hulpverleners niet gewend om met deze problematiek te werken en verwijzen dus door of richten de behandeling op meer bekende problematiek. Met de juiste insteek in kortdurende behandeltrajecten valt nog veel winst te behalen!

Doelgroep

De doelgroepen zijn hulpverleners werkzaam binnen de jeugdhulpverlening en jeugd ggz, zoals gezinscoaches, POH-ers, basispsychologen, (ortho)pedagogen, GZ-psychologen, Orthopedagoog-Generalisten, Kinder- en Jeugdpsychologen NIP.

Doelstelling

Na afloop van de cursus ben je vertrouwd met de kennis, vaardigheden en specifieke methodieken m.b.t. de diagnostiek en behandeling van zindelijkheidsproblemen bij kinderen en jongeren (encopresis en enuresis). Ook kun je deze kennis en vaardigheden tijdens je eigen behandelcontacten met cliënten/patiënten toepassen.

Inhoud

• Diagnostiek; essentiële vragen tijdens het intakegesprek en anamnese met ouders
• Theoretische inleiding over de classificaties Encopresis en Enuresis aan de hand van de DSM-5
• Comorbiditeit en invloed hiervan op de zindelijkheidsproblemen
• Werkwijze en ervaringen op de poeppoli
• De behandeling van zindelijkheidsproblemen; specifieke interventies per classificatie
• Andere gespecialiseerde behandelmethoden
• Behandeling van zindelijkheidsproblemen in de praktijk; praktische oefeningen in subgroepen, rollenspellen met eigen casussen of casussen die worden uitgereikt

Programma

Op de eerste dag komen de volgende onderwerpen aan bod:

• Bespreken classificatie en theorie encopresis en enuresis
• Diagnostiek en behandeling van poep- en plasproblemen op de poeppoli
• Behandeling t.a.v. poep- en plasproblemen gericht op specifieke doelgroepen (kinderen met autisme, adhd, pubers, luierkinderen)
• Doorverwijzen naar andere specialisten

Dit behandelen we op de tweede dag:  

• Classificatie Enuresis Nocturna via verschillende classificatiesystemen
• Bedplassen, adviezen, praktijkvoorbeelden + casuïstiek

Werkwijze

Verschillende werkvormen wisselen elkaar tijdens de cursus af. Zo bespreekt de docent de theorie met name plenair, ondersteund door videomateriaal. Ook komen veel voorbeeldcasussen voorbij en oefen je, om actief met de stof bezig te zijn, aan de hand van opdrachten in groepsverband en met rollenspellen. Ten slotte breng je zelf een casus in en presenteer aan de hand van de in de cursus opgedane kennis een behandelplan.

Literatuur

• Incontinentie bij kinderen. Een handboek voor de praktijk. Auteur: M. Groeneweg. Uitgeverij: Prelum Uitgevers (2015).

Toetsing

De toetsing van deze cursus zal bestaan uit actieve deelneming aan de cursus en het maken van de opdracht.