Orthopedagoog - Generalist

“Tot het gebied van de deskundigheid van de orthopedagoog-generalist wordt gerekend het verrichten van onderzoek en diagnostiek en het behandelen en begeleiden van zich in een persoonlijke afhankelijkheidsrelatie bevindende personen met leer-, gedrags-, en ontwikkelingsproblemen.”

De Orthopedagoog-Generalist-opleiding in Amsterdam start in 2025 op woensdag 15 januari

Zoals het deskundigheidsgebied van de orthopedagoog-generalist (OG) wordt in artikel 33f van de Wet BIG volgt beschreven.

Met “afhankelijkheidsrelatie” wordt bedoeld dat de betreffende personen niet of onvoldoende zelfredzaam zijn en zich zonder hulp niet in de (complexe) maatschappij kunnen handhaven. De afhankelijkheid kan gebonden zijn aan een leeftijdsfase (0-23 jaar) of aan al of niet verworven beperkingen (zoals in de ouderenzorg) en zij kan tijdelijk zijn of meer permanent, bijvoorbeeld bij een verstandelijke beperking.

 

De opleiding Orthopedagoog - Generalist

De opleiding tot Orthopedagoog-Generalist is toegankelijk voor master psychologen, pedagogen en gezondheidswetenschappers. De opleiding tot Orthopedagoog-Generalist biedt verdieping van kennis en vaardigheden met betrekking tot complexe opvoedingssituaties of problematisch ouder worden met het oog op het kunnen analyseren, nemen van beslissingen en dragen van meer verantwoordelijkheid voor de regievoering. De opleiding richt zich op de werkvelden onderwijs, jeugdzorg, J-GGZ en de VB/ouderenzorg.

RINO amsterdam is dé opleidingsplaats voor de Orthopedagoog-Generalist en heeft als missie om die kennis aan te dragen die nodig is om door te dringen in de ‘haarvaten’ van de samenleving, teneinde orthopedagogen veel vaardiger te maken in opvoedingssituaties met een complex, ‘multi-problem’ karakter (zoals die ook verankerd is in grootstedelijke problematiek) of cliënten met een (ernstige) meervoudige beperking. Hierbij kan gedacht worden aan opgroeien binnen een context van schulden en armoede, vluchtelingen/migranten, criminaliteit, dubbele diagnose zoals (L)VB en psychopathologie, forensische jeugdzorg en gedwongen kader.

De Orthopedagoog-Generalist wordt opgeleid tot scientist practitioner, dat wil zeggen dat zij een kritische en reflectieve houding heeft ten opzichte van het eigen handelen. Zij hecht daarbij waarde aan zowel haar eigen professionele praktijk expertise als aan wetenschappelijke kennis. 

In 2021 heeft de erkende praktijkinstelling RINO amsterdam de Orthopedagoog-Generalist opleiding toegevoegd aan de BIG-opleidingen. Dit betekent dat je een BIG-registratie als orthopedagoog in kunt dienen na het succesvol afronden van de OG-opleiding. 

Webinar netwerk intake met Floortje Scheepers

In het webinar over de netwerk intake vertelt Floortje Scheepers:

“De netwerk intake is een startpunt en biedt een brede, holistische kijk op de cliënt. Je neemt de intake af als je de patiënt voor het eerst ziet en dat levert direct een bijdrage aan de relatie. Omdat deze intake vroeg in het proces zit kan het een enorme doorbraak opleveren. Dat geldt ook voor de patiënt die al langer in behandeling is. Het zet het vakmanschap voorop en gaat over relationeel werken.”

Wil je meer weten over de opleiding tot Orthopedagoog-Generalist en de netwerkintake? Bekijk de video:

  • Toelatingseisen

    Om voor de opleiding orthopedagoog generalist in aanmerking te komen, dient u in het bezit te zijn van een afgeronde universitaire masteropleiding:

    • pedagogische wetenschappen,
    • psychologie,
    • en/of gezondheidswetenschappen

    Daarbij zijn ook klinische vaardigheden opgedaan en is minimaal 520 uur klinische stage gelopen. Een registratie basisaantekening diagnostiek van de NVO of het NIP heeft de voorkeur.

    Indien u langer dan vijf jaar geleden bent afgestudeerd, moet aangetoond worden dat de afgelopen jaren relevante klinische werkervaring is opgedaan. Dit kan door het het overleggen van een werkgeversverklaring, waaruit deze orthopedagogische werkervaring blijkt, door een diagnostiek aantekening van de NVO/NIP/SKJ of door een LOGO-verklaring.

     

  • Kosten

    De opleidingskosten voor het cursorisch programma zijn in 2025:

    • € 18.795* (480 uur) of
    • € 16.895* (380 uur).

    Hier komen de kosten voor eventueel aan te schaffen literatuur bij. Ook dient de opleideling toegang te hebben tot een webbase met wetenschappelijke artikelen, dit kan via de RINO afgesloten worden bij UvA-database voor €100,- per opleidingsjaar.
    Dit is exclusief de kosten voor praktijkbegeleiding, werkbegeleiding (90 uur) en supervisie (90 uur).

    Betaling geschiedt in termijnen, via automatische incasso.

    * RINO amsterdam behoudt zich het recht voor haar tarieven jaarlijks te indexeren. Al onze opleidingen en cursussen zijn vrijgesteld van BTW.

  • ​​​​​​​Aanmelding en selectie

    Om in aanmerking te komen voor een plek in de opleiding tot orthopedagoog generalist dient u werkzaam te zijn bij een erkende praktijkopleidingsinstelling Orthopedagoog-Generalist. Heeft uw instelling nog geen OG-erkenning? Dan vindt u alle informatie voor praktijkinstellingen op een aparte pagina. Daar leest u wat er nodig is om een erkenning te krijgen.

    Een erkende praktijkopleidingsinstelling kan een opleidingsplek voor u aanvragen. Nadat u bent voorgedragen door een instelling, ontvangt u van ons het aanmeldingsformulier met het verzoek om deze in te vullen. Daarbij stuurt u onder andere uw curriculum vitae, een bewijs van uw masterdiploma en een sollicitatiebrief mee, waarin u nader ingaat op uw opleiding en werkervaring, uw persoonlijke ontwikkeling en motivatie voor deze opleiding.

    Op basis van uw aanmelding wordt bepaald of u in aanmerking komt voor de verdere selectieprocedure. Meer informatie over de details van de procedure krijgt u direct na aanmelding. Bij de selectieprocedure worden ook de praktijkwerkzaamheden betrokken.

    De eerstvolgende OG-opleidingsgroep start op woensdag 15 januari 2025.

     

  • Beroepsprofielen

    De Orthopedagoog-Generalist (OG) verricht werkzaamheden op zeer uiteenlopende werkterreinen. Zorg voor mensen met een verstandelijke of fysiek/zintuiglijke beperking, waaronder ouderenzorg, zorg binnen het onderwijs, de Jeughulp en Jeugd Geestelijke gezondheidszorg (J-GGZ).

    Image

     

    (L)VB en ouderenzorg

    In dit domein richt de OG zich op de zorg voor en het onderwijs aan personen met een lichamelijke, zintuiglijke, verstandelijke of meervoudige beperking en hun context, en op ouderen die zich op latere leeftijd door verschillende factoren in een afhankelijkheidsrelatie terechtkomen. De Orthopedagoog-Generalist richt zich daarbij op hulp aan de omgeving om kansen te bieden voor de ontwikkeling, kwaliteit van leven en participatie van de cliënt. De Orthopedagoog-Generalist ondersteunt de teams onder andere in het begrijpen van en omgaan met moeilijk verstaanbaar gedrag, begeleidt/behandelt cliënten individueel in samenhang met het systeem en draagt bij aan het instellingsbeleid en implementatie van methodieken.

    Onderwijs

    De Orthopedagoog-Generalist die werkzaam is in het onderwijs, richt zich op (de begeleiding van) kinderen en jongeren met leer-, gedrags- en ontwikkelingsproblemen, binnen de context van de school. De Orthopedagoog-Generalist is gericht op het vaststellen van de pedagogische en didactische behoeften van de leerling en de ondersteuningsbehoeften van de omgeving. De Orthopedagoog-Generalist verricht daartoe taken op het gebied van diagnostiek, leerlingbegeleiding, ondersteuning van ouders, beroepsopvoeders, schoolteams en schoolorganisaties en preventie. Daarnaast houdt een Orthopedagoog-Generalist zich bezig met onderwijsbeleid (passend onderwijs), het verzorgen van nascholing en het introduceren van schoolbrede programma’s. Zij legt in deze rol ook de relatie tussen onderwijs, jeugdzorg en andere werkdomeinen.

    Jeugdhulp

    Onder jeugdhulp verstaan we hier jeugdhulpverlening en hulp vanuit de Jeugdwet. In de jeugdhulp draagt een Orthopedagoog-Generalist bij aan de ondersteuning bij opgroeien en opvoeden, hulp en zorg aan kinderen, jongeren, gezinnen en medeopvoeders. Op basis van een contextuele analyse (het vaststellen van pedagogische en ondersteuningsbehoeften) wordt hulp geboden binnen een breed palet aan hulpverleningsinstellingen, zoals in een instelling voor jeugdhulp, binnen de jeugdbescherming of jeugdreclassering, in een wijkteam of bij de gemeente, bij Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming, in de pleegzorg en de gesloten jeugdhulp of als Praktijk Ondersteuner Huisartsenzorg (POH).

    Jeugd Geestelijke gezondheidszorg (J-GGZ)

    In de J-GGZ houdt de Orthopedagoog-Generalist zich bezig met preventie, onderkenning, diagnostiek en behandeling van kinderen en jeugdigen met psychische problemen en de context waarbinnen zij opgroeien. De Orthopedagoog-Generalist richt zich met name op het afstemmen van de opvoeding op wat kinderen en jeugdigen met deze specifieke problemen nodig hebben om zich te kunnen ontwikkelen en te kunnen groeien. Ook het ondersteunen van teams die met jeugdigen met psychische problemen werken behoort tot de taken van de Orthopedagoog-Generalist in de J-GGZ.

  • Hoofdopleiders

    De opleiding staat inhoudelijk onder eindverantwoordelijkheid van mw. prof. dr. Helma Koomen en mw. drs. Liesbeth Luycx, beide hoofdopleider Orthopedagoog-Generalist.

    Coördinator van de opleiding, Rozemarijn Bakker-Oudakker laat je in deze podcast, uit de serie RINO LUISTERT, kennismaken met de hoofdopleiders prof. dr. Helma Koomen en drs. Liesbeth Luycx. Luister mee en ontdek welke visie zij hebben op de opleiding en op het beroep van de Orthopedagoog-Generalist.

    Luister de podcast hier >

  • FAQ

    Toelatingseisen

    • Kan je als psycholoog starten met de OG-opleiding of geldt orthopedagoog als ingangseis?

    Een afgeronde masteropleiding pedagogische wetenschappen, psychologie, en/of gezondheidswetenschappen geeft toegang tot de OG-opleiding als je daarbij klinische vaardigheden hebt opgedaan en minimaal 520 uur klinische stage hebt gelopen. Een NVO basisaantekening diagnostiek of BAPD heeft de voorkeur.

     

    • Hoeveel uur per week moet je minimaal werken om de opleiding OG te mogen doen?

    Wij gaan uit van minimaal 16 uur per week waardoor je in max. 4 jaar kan voldoen aan de 2790 uur praktijkuren. Je volgt dan gedurende twee jaar ook één dag per week het onderwijs bij de RINO amsterdam.

     

    • Is het aan te bevelen dat men gedurende de opleiding niet één maar meerdere praktijkopleidingsplaatsen heeft omdat het werkveld zo breed is ?

    Belangrijk uitgangspunt van de OG-opleiding is dat een opleideling in ieder geval 2790 uur werkervaring opdoet met de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van diagnostisch onderzoek en orthopedagogische behandelings- en begeleidingsmethoden in opvoedings- en ontwikkelsituaties en in afhankelijkheidsrelaties. Bij de erkenning van de praktijkopleidingsinstelling wordt onder andere goed gekeken of de werkplek voldoende gelegenheid biedt om die werkervaring op te doen. In sommige gevallen betekent het dat een praktijkopleidingsinstelling een samenwerking aan moet gaan met een andere instelling om deze werkervaring te garanderen.

     

    Tijdsinvestering

    • Hoe ziet de opleiding bij de RINO eruit qua tijdsinvestering (belastbaarheid in uren)?

    De opleiding omvat in totaal 3600 uur, verdeeld over de volgende onderdelen: 480 uur cursorisch onderwijs; 2.790 orthopedagogische werkzaamheden in de praktijk; 240 uur praktijkopdrachten en 90 uur supervisie. Gedurende twee jaar volg je een dag per week onderwijs bij RINO amsterdam. Het cursorisch programma omvat onder andere de vakken orthopedagogische handelen, systeemtheorie, communicatie, hechting en trauma, cognitieve gedragstherapie en de keuzeruimte.

    Als je fulltime in opleiding bent, ziet je week er als volgt uit: 32 uur praktijkwerkzaamheden bij de praktijkopleidingsinstelling, 6 uur onderwijs en ongeveer 6 uur zelfstudie. Je rondt de opleiding dan in 2 jaar af.

    Als je parttime in opleiding bent zul je de praktijkwerkzaamheden, supervisie en werkbegeleiding over meer dan 2 jaar verspreiden (tot een maximum looptijd van 4 jaar). De cursorische opleiding rond je wel binnen 2 jaar af, dit vraagt 6 uur per week met ongeveer 6 uur zelfstudie.

     

    Eisen praktijkopleingsinstelling

    • Ik ben werkzaam binnen het speciaal onderwijs als orthopedagoog. Aan welke eisen moet de instelling (waar je werkt) voldoen om aan de OG-opleiding bij RINO amsterdam te mogen beginnen?

    Belangrijk uitgangspunt van de OG-opleiding is dat een opleideling in ieder geval 2790 uur werkervaring opdoet met de ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van diagnostisch onderzoek en orthopedagogische behandelings- en begeleidingsmethoden in opvoedings- en ontwikkelsituaties en in afhankelijkheidsrelaties. Bij de erkenning van de praktijkopleidingsinstelling wordt onder andere goed gekeken of de werkplek voldoende gelegenheid biedt om die werkervaring op te doen. In sommige gevallen betekent het dat een praktijkopleidingsinstelling een samenwerking aan moet gaan met een andere instelling om deze werkervaring te garanderen.

     

    • Waar kan je informatie vinden over de eisen voor erkenning een praktijkinstelling?

    Deze informatie is te vinden op de website van RINO amsterdam: https://www.rino.nl/big-opleidingen/info-praktijkinstellingen 

     

    • Als praktijkopleider GZ in de Ouderenzorg, waar ook de afhankelijkheidsrelatie speelt, lijkt me de OG-opleiding binnen onze organisatie ook heel interessant. Systemen spelen een belangrijke rol. Staat de opleiding ook voor mijn werkveld open?

    Jazeker!

     

    Diversen

    • Voor de GZ-opleiding kan een beschikbaarheid bijdrage/opleidingssubsidie aangevraagd worden. Wat zijn daartoe voor de OG-opleiding de mogelijkheden?

    Op dit moment zijn er géén bekostigde opleidingsplaatsen OG beschikbaar. Daarover worden gesprekken gevoerd door de NVO en VWS, maar de minister heeft nog geen groen licht gegeven.

  • Organisatie

    De opleiding tot Orthopedagoog-Generalist wordt aangeboden door de Stichting Postacademische (G)GZ-opleidingen Amsterdam. De organisatie is in handen van RINO amsterdam.

    De opleidingsmedewerker is mw. Sharon Hopman. De interim opleidingsmanager OG is mw. Sabine Jaken, MSc. De coördinator Visitaties & Erkenningen is Anneloes Klaassen, MSc.

    Hebt u vragen of wilt u meer informatie over de opleiding, neem dan contact op met een van bovenstaande personen.

     

  • Programma

    De opleiding tot Orthopedagoog-Generalist, ook wel OG-opleiding genoemd, is een brede, generalistische opleiding. Een orthopedagoog is een hoogopgeleide professional, die ook invloed uit wil kunnen oefenen op het opleidingstraject. In het cursorisch aanbod van 480 uur is daarom 120 uur ingeroosterd voor keuzeruimte. Daardoor heeft de opleideling de mogelijkheid om een deel van het OG-onderwijs te richten op meer persoonlijke leerdoelen en het specifieke gebied (of gebieden) waarin hij/zij werkzaam is.

    Binnen de opleiding is gekozen voor jaargroepopleiders. De jaargroepopleider volgt gedurende de twee jaar opleiding de ontwikkeling en plannen van opleidelingen en stuurt op een coachende manier bij. ‘Persoonlijk leren’ wordt op deze manier zichtbaar gemaakt. De jaargroepopleider geeft ook het eerste vak in jaar 1 en jaar 2, zodat echt sprake is van een gezamenlijke start, waarbij de groep en de jaargroepopleider elkaar leren kennen. In de basis-modules komen standaard alle werkvelden aan bod (onderwijs, (specialistische en integrale) jeugdzorg, J-GGZ, sector VB/ouderenzorg). 

    Bij de keuzeruimte gaan we uit van een vaststaand aantal profielen (4). Te weten: profiel Onderwijs, profiel Jeugdzorg, profiel GGZ, profiel VB/ouderen. Om te bewaken dat ook de keuzeruimte een goed OG-niveau heeft, wordt een ‘gedefinieerde keuzeruimte’ in het programma opgenomen. Bij het volgen van de keuzemodules verlaat de opleideling tijdelijk de jaargroep en sluit zij zich aan bij vakken die binnen de opleidingsinstelling worden gegeven. Eén van de mogelijkheden is het volgen van de module EMDR (K&J)

    Download het opleidingsplan OG, met op pag. 14-18 het volledige programma >

    Meer specifiek komen de volgende onderwerpen aan bod in het curriculum:

    Diagnostische en behandelingsprocessen en -modellen

    Diagnostiek en behandeling/begeleiding in een orthopedagogische context en de relevantie en toepassing daarvan binnen de verschillende werkvelden; in complexe opvoedings- en ontwikkelingssituaties; (Ontwikkelings)psychopathologie en de vertaling naar gevolgen voor de opvoedingsrelaties, inclusief begeleiding van ouders en beroepsopvoeders zoals leraren en groepsleiders; binnen alle werkdomeinen zal aandacht besteed worden aan forensische problematiek en LVB. 

    Samenwerking, relaties en alliantie: de OG als ‘verbinder’

    Rollen en taken van de Orthopedagoog-Generalist waaronder, regievoering, communicatie en samenwerking met cliënt(systemen), verschillende ketenpartners of zorgverleners rondom een cliënt, vastgelegde taken van de Wzd-functionaris en kennisdeling waarbij diverse medewerkers en/of disciplines in complexe opvoedingsvraagstukken een aandeel leveren.

    Professionele houding

    Professionele houding en beroepsethiek, waarin o.a. aandacht is voor diversiteitssensitief handelen. Hieronder valt de competentie om met de volledige variëteit aan cliënten om te kunnen gaan in termen van etnische/culturele herkomst, generatie, sekse/gender, SES seksuele oriëntatie etc. Onder professionele houding vallen tevens beroepsethische aspecten als aandacht voor de gezaghebbende ouders, veiligheid van het kind, wilsonbekwaamheid en privacy vraagstukken van ouders en kinderen;

    Actueel wetenschappelijk onderzoek

    Actueel wetenschappelijk onderzoek op het gebied van de orthopedagogiek en aanverwante relevante disciplines, tevens dienend ter verantwoording van het orthopedagogisch handelen.

    In de opleiding zit ook 60 uur training op het gebied van communicatie, gespreksvaardigheden, specifieke technieken, motiverende gespreksvoering, voorzitten en coachingsvaardigheden. Verder maken de modules CGT-inleiding en CGT-verdieping onderdeel uit van de opleiding. Deze modules vormen tezamen de CGT-basiscursus (100 uur) en zijn geaccrediteerd door de VGCt.

  • Onderwijs- en examenregeling (OER) OG

    Hier vind je de Onderwijs- en examenregeling (OER) voor de postmaster opleiding tot Orthopedagoog-Generalist.

  • Podcast

     Coördinator van de opleiding, Rozemarijn Bakker-Oudakker laat je in deze podcast, uit de serie RINO LUISTERT, kennismaken met de hoofdopleiders prof. dr. Helma Koomen en drs. Liesbeth Luycx. Luister mee en ontdek welke visie zij hebben op de opleiding en op het beroep van de Orthopedagoog-Generalist.

    Luister de podcast over RINO als opleidingsplek voor Orthopedagoog-Generalist >

    OG podcast