Schematherapie voor volwassenen met autismespectrumstoornis

Schematherapie is een nationaal en internationaal wetenschappelijk bewezen effectieve vorm van psychotherapie voor mensen met persoonlijkheidsproblematiek of andere langdurige klachten. In de laatste jaren blijkt een toenemende belangstelling voor schematherapie bij volwassenen met autismespectrumstoornis (ASS) in de ggz-praktijk. Wetenschappelijk onderzoek naar deze therapie bij deze doelgroep staat nog in de kinderschoenen, maar de eerste onderzoeksresultaten suggereren dat schematherapie een effectieve behandeling kan zijn voor volwassenen met ASS.   

In deze cursus word je als psychotherapeut een actueel theoretisch en praktijkgericht perspectief op schematherapie, persoonlijkheidsontwikkeling en  persoonlijkheidspathologie bij volwassenen met ASS geboden.

Doelgroep

(Klinisch) (neuro-)psychologen, gz-psychologen, psychotherapeuten, psychiaters die bekend zijn met behandeling van volwassenen met ASS en met schematherapie in het algemeen.

Doelstelling

Na afloop van de cursus heeft de cursist zicht op schematherapie en persoonlijkheidspathologie bij volwassenen met ASS en zal men meer bekend zijn met hoe in de praktijk verschillende schematherapeutische technieken te introduceren en toe te passen. Men heeft kennis opgedaan over persoonlijkheidsontwikkeling en persoonlijkheidspathologie bij ASS en het vormgeven van een behandeling voor volwassenen met ASS en persoonlijkheidspathologie vanuit het schematherapeutisch denkkader.

Inhoud

• Persoonlijkheidsontwikkeling bij ASS
• Persoonlijkheidspathologie bij ASS
• Onderscheid ASS en persoonlijkheidsstoornis
• ASS en mentaliseren
• Introductie schematherapie bij ASS: de eerste resultaten uit wetenschappelijk onderzoek
• Schematherapeutische technieken: casuïstiek ervaringsgerichte technieken
• De therapeutische relatie: limited reparenting en empathisch confronteren, aansluiten en versterken, kwaliteiten en competenties van de hulpverlener

Werkwijze

• bespreking theorie en praktijk
• discussie
• beeldmateriaal
• opdrachten in (sub)groepen
• literatuurstudie

Luistertip: Podcast Schematherapie en autisme

Op 22 mei 2023 is Richard Vuijk door Chris Hayes en dr. Robert Brockman, beiden klinisch psycholoog van de Schema Therapy Training Australia geïnterviewd over schematherapie voor volwassenen met autisme en persoonlijkheidsproblematiek. Hier is de podcast te beluisteren.

Literatuur

Geadviseerd wordt om bekend te zijn met (een deel van) de onderstaande literatuur tijdens de cursus.

• Schriber, R.A., Robins, R.W., & Solomon, M. (2014). Personality and self-insight in individuals with autism spectrum disorder. Journal of Personality and Social Psychology, 106, 112-130.
• Vuijk, R. (2018). Persoonlijkheidspathologie en positieve persoonlijkheidsaspecten bij kinderen, jeugdigen en volwassenen met een autismespectrumstoonis: een systematische literatuurstudie. Tijdschrift voor Psychotherapie 44(5), 315-335.
• Vuijk, R., Deen, M., Geurts, H.M., & Arntz, A. (2023). Schema Therapy for personality disorders in adults with autism spectrum disorder: Results of a multiple case series study. Clinical Psychology & Psychotherapy, 30, 458-472.
• Vuijk, R., Turner, W., Zimmerman, D., Walker, H., & Dandachi-FitzGerald, B. (2024). Schema therapy in adults with autism spectrum disorder: A scoping review. Clinical Psychology & Psychotherapy, 1-16.
• Zhang, K., Hu, X., Ma, L., Xie, Q., Wang, Z., Fan, C., & Li, X. (2023). The efficacy of schema therapy for personality disorders: a systematic review and meta-analysis. Nordic Journal of Psychiatry, 77(7), 641–650.