Leergang Ervaringsdeskundigheid LEeV

Professionele ervaringsdeskundigheid is de kunst van het omgaan met eigen veerkracht en kwetsbaarheid in je werk. Deze ervaringskennis komt voort uit levenservaringen van allerlei aard waarbij je kwetsbaarheid en uitsluiting meegemaakt hebt of meemaakt in je dagelijks bestaan. Vaak is je identiteitsgevoel onder druk komen te staan en bereik je een kantelpunt in je leven.

De LeEV leidt ervaringsdeskundigen op die anderen ondersteunen bij hun herstel- en ontwikkelprocessen. Ervaringsdeskundigen creëren vanuit (h)erkenning, reflectie en begrip vrije ruimte zodat mensen hun eigen levensdoelen, wensen en mogelijkheden kunnen realiseren. Zij zetten zich in voor cultuurveranderingen die stigmatisering en uitsluiting tegengaat. Ze scholen, coachen en ondersteunen collega’s bij deze taak. Ervaringsdeskundigen dragen bij aan een compassievol klimaat waarin diversiteit een leidraad is.

De ingrijpende levenservaringen waar het omgaat kunnen te maken hebben met psychische problemen en trauma’s, verslavingen, generationele armoede, op de vlucht zijn, migratiegeschiedenissen, chronische aandoeningen en beperkingen, genderidentiteitsvraagstukken en existentiële ervaringen. Deze van binnenuit ontwikkelde kennis is levende kennis en blijkt essentieel in het bereiken en begeleiden van mensen.

inhoud

De leergang omvat tien plenaire bijeenkomsten waarin er ruimte is voor verdieping door korte colleges, verwerkingsopdrachten en gesprekken over de uitgangspunten van ervaringsdeskundigheid. We besteden aandacht aan:

• Specifieke vaardigheden en methodieken bij begeleidingsprocessen;
• Ruimte maken voor zelfonderzoek bij jezelf en anderen;
• Verdiepen in thema’s rondom ervaringsdeskundigheid als; diversiteit, (zelf)stigma, empowerment, contextuele benadering, kwartiermaken in organisaties en maatschappij.

Daarnaast wordt er in kleinere groepen ruimte en tijd gemaakt voor het delen van de eigen ervaringsverhalen.

In de middag volg je 10 keer groepssupervisie waarbij je reflecteert op eigen handelen in de praktijk. Met aandacht voor bijvoorbeeld het inzetten van ervaringsdeskundigheid in de werksituatie, omgaan met kwetsbaarheid en het positioneren van ervaringsdeskundigheid en ontwikkelen van beleid.                            

Ervaringsdeskundigen ontwikkelen persoonlijke en collectieve ervaringskennis om deze in te zetten voor en door te geven aan anderen.

doelgroep

Ervaringsdeskundigen met werkervaring die behoefte hebben aan verdere verdiepende oriëntatie of heroriëntatie op hun werkzaamheden en toekomst.

Begeleiders, behandelaren, leidinggevenden, arbeidsdeskundigen, artsen, specialisten, adviseurs, geestelijk verzorgers, opleiders, supervisoren, docenten, mentoren die hun ervaringskennis willen (door)ontwikkelen en verdiepen.

leerdoelen

Na de cursus ben je in staat om ervaringsdeskundigheid in jouw werk in te zetten. Je schept condities voor het creëren van een vrije ruimte zodat mensen zelf hun eigen (levens)kracht (her)vinden in hun ontwikkelings- en herstelproces. Je biedt ondersteuning bij het maken van eigen keuzes en het proces van zelfbepaling op basis van empathie en solidariteit. Je werkt herkenbaar relationeel vanuit gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Je ontwikkelt de negen kwaliteiten van de LeEV.  

1. Het vermogen om contact met jezelf te ervaren en dit contact kunnen benutten in de ontmoeting met de ander.
2. Ruimte bieden voor diversiteit: het eigen optreden  differentiëren naar gelang de eigenheid van de ander en onderlinge verschillen en overeenkomsten productief maken.
3. Een vrije ruimte kunnen faciliteren voor zelfregie, zelfonderzoek en zelfregulatie in eigen tempo en ritme.
4. Met een onderzoekende houding kijken naar mechanismen in leerprocessen, transitieprocessen van individuen en groepen.
5. Complexe begeleidingsprocessen vorm en inhoud geven in een dynamische omgeving waarin spanningsvelden bv. rond subtiele diskwalificatie aan de orde zijn.
6. Een bijdrage leveren aan vernieuwend beleid en het scheppen van randvoorwaarden daartoe.
7. Het leveren van een bijdrage aan de voortgaande ontwikkelingen rond ervaringskennis.
8. Reflecteren op het eigen handelen, het eigen handelen kunnen expliciteren en verwoorden, verantwoorden.
9. Eigen ontwikkeling en professionaliteit vormgeven en doorontwikkelen

werkwijze en opbouw

Diverse werkvormen zoals nonverbale methodes, rich pictures, allerlei vormen van opstellingen, groepsgesprekken, Ubuntu en deep democracy werkvormen.

De leergang bestaat uit 10 bijeenkomsten verdeeld over negen maanden. Zo om de drie weken is er een bijeenkomst. De studiebelasting kost ongeveer 55 uur naast de lesbijeenkomsten, totaal 110 uur. Veel opdrachten kunnen in de praktijk uitgevoerd worden.

literatuur en toetsing

Er wordt gebruik gemaakt van relevante artikelen die beschikbaar worden gesteld op de leeromgeving.

Het boek ‘Van levenservaring naar ervaringsdeskundigheid’ wordt gebruikt. Daarnaast is er een lijst beschikbaar met boeken die facultatief gelezen kunnen worden.

achtergrond leergang ervaringsdeskundigheid

Tot nu toe hebben ongeveer 80 ervaringsdeskundigen de leergang gevolgd. Velen hebben zich laten inspireren om datgene te realiseren in hun werk en in hun leven wat voor hen wezenlijk van betekenis is.

De LEV is in 2013 ontwikkeld en gestart door Marjo Boer en Christine van Duin. Sinds 2021 geven Irene van de Giessen en Marjo Boer de leergang en het laatste jaar heeft Klazine Tuinier zich ook aangesloten. De opleiders werken en werken intensief samen met de supervisoren.

Supervisoren die meewerkten en ontwikkelden zijn Akbar Barani, Twie Tjoa, Janneke Zoutendijk, Annette van den Bergh, Jeannet Moor, Eric Wilms en Rob Ruijs. De leergang trok ervaringsdeskundige professionals aan met een voltooide HBO/WO opleiding die zich wilden verdiepen in het vak en hun ervaringsdeskundigheid verder wilden onderbouwen. Andere professionals werkzaam in zorg, welzijn en onderwijs met ervaringskennis wilden deze kennis door ontwikkelen naast hun initiële vak. In al die jaren heeft de opleiding zich ook inhoudelijk ontwikkeld.

Het eyeopener model vormde een basis voor het leerplan. Er is van begin af aan aandacht besteed aan vormen van zelfonderzoek en reflectie; diversiteit en inclusie; contextueel werk; werkvormen die emancipatie en intuïtie, lichamelijk gewaarzijn stimuleren; werken in een organisatie en de ontwikkelingen in het werkveld en de samenleving.  Sinds 2022 zijn de leeruitkomsten voor ervaringsdeskundigheid uit het Kwaliteitssysteem voor Ervaringsdeskundigen vertaald in de negen kwaliteiten die een uitgangspunt vormen voor het lesprogramma.