Aanhoudende Lichamelijke Klachten (ALK) met focus op vermoeidheid/uitputting

Verdiep je in de nieuwste wetenschappelijke inzichten en neurobiologische verklaringen over aanhoudende vermoeidheid – vaak op het niveau van uitputting – waar veel cliënten in zowel de ggz als de medische zorg mee worstelen. Daarnaast krijg je een bewezen en praktische aanpak aangereikt die losstaat van specifieke ziektes of aandoeningen, en die helpt om deze vermoeidheid te verminderen. Zo ontstaat er ruimte om het dagelijks leven weer actiever in te richten, zelfs bij comorbide psychische of lichamelijke problemen.

Wie lang achtereen in de overleefmodus staat, zoals veel mensen met post-COVID-syndroom of wijdverspreide pijn, overlevenden van kanker, en mensen met mentale aandoeningen, kan ‘s nachts de slaap vaak maar moeilijk vatten. Met name de diepe slaap (stadium-4-slaap) komt in het gedrang. Stresshormoon wint het namelijk van slaaphormoon.

Bij gebrek aan diepe slaap herstelt men niet goed van de overdag geleverde inspanningen. Daarbij worden tijdens de diepe slaap herinneringen van hun emotionele lading ontdaan. Mensen die langere tijd slecht slapen voelen zich niet voor niets zowel lichamelijk als emotioneel minder veerkrachtig. Slaapgebrek is in zichzelf een stressor die het stress-respons systeem activeert.[i] [ii] Er zijn ook mensen die juist overmatig zijn gaan slapen. Ook zij voelen zich vaak uitgeput, wat ze zelf meestal moeilijk kunnen plaatsen juist omdat zij zoveel slapen.

Inmiddels is bekend dat vermoeidheid op het niveau van uitputting niet spontaan afneemt met het toenemen van de lichamelijke fitheid - nog los van het feit dat opbouw van beweegactiviteiten en sociale activiteiten moeilijk vol te houden is als er nog onvoldoende energiereserves aanwezig zijn. Er zijn dus specifieke strategieën nodig die zich richten op energie-opbouw. De lichaamsgerichte interventie Opbouw van Reserves die gepresenteerd wordt in deze eendaagse cursus is zo’n strategie, gebaseerd op recente neurobiologische inzichten.

Wie zich uitgeput voelt, staat veel vaker en langer achtereen in de actiemodus (sympathisch zenuwstelsel) dan waarop lichaam en brein zijn gebouwd. Door het toepassen van korte, frequente liggende rustmomenten door de dag heen krijgt het parasympathische zenuwstelsel – de rust/reparatie/herstelmodus – meer ruimte. De hartslag kalmeert, de ademhaling wordt rustiger en dieper, de bloeddruk daalt. Zonder dat daarbij de nadelige effecten optreden van lang achtereen rusten overdag.

Doelgroep

Gezondheidszorgpsychologen, eerstelijnspsychologen, klinisch psychologen, psychotherapeuten, psychiaters, huisartsen, POH’s GGZ, haptotherapeuten, maatschappelijk werkenden, psychomotore therapeuten, overige hulpverleners die beroepsmatig te maken hebben met cliënten die aanhoudende lichamelijke klachten presenteren.

Doelstelling

Deelnemers aan deze cursus krijgen de beschikking over kennis, kunde en materialen waarmee zij na het volgen van deze cursusdag meteen in de spreekkamer en behandelkamer aan de slag kunnen gaan met hun vermoeide cliënten in zowel de GGZ- als medische setting.

Inhoud

• Neurobiologische educatie voor cliënten met aanhoudende vermoeidheid, aan de hand van het verklaringsmodel: ontregeld / overactief stress-respons systeem, mede ter vergroting van de motivatie voor behandelvormen waaraan mogelijk niet in eerste instantie werd gedacht;
• Praktische methode Opbouw van Reserves en andere inzetbare tools waarmee cliënten direct aan de slag kunnen om hun vermoeidheid te lijf te gaan, met ondersteuning, begeleiding en behandeling door deelnemers;
• Factoren op het psychosociale vlak (nog beter) leren signaleren die vaak een - predisponerende, uitlokkende en instandhoudende - rol spelen bij aanhoudende vermoeidheid / ALK en die de chroniciteit van dergelijke klachten, indien onbehandeld, in de hand werken;
• Eigen houding, gevoelens en valkuilen in de interactie onderkennen in het behandelen van cliënten met ALK.

Werkwijze

Powerpoint presentatie en gebruik van flip-over, geïllustreerd door videomateriaal. Rollenspel / oefenen in tweetallen, casuïstiek, groepsbespreking.

Literatuur

Je vermoeidheid te lijf na covid en kanker en bij chronische aandoeningen
(Fontaine, 2022)
boek: ISBN9789464041460
of e-boek: ISBN: 9789464041477