Terugblik | Congres FloorPlay in Verbinding

Op 20 november 2025 vond het congres FloorPlay in Verbinding plaats, georganiseerd door de Stichting FloorPlay in samenwerking met RINO amsterdam. Deze datum was niet toevallig gekozen: op 20 november werd wereldwijd de Internationale Dag van de Rechten van het Kind gevierd.

Tijdens het congres kwamen we samen in verbinding: met elkaar en met onze sprekers. Dagvoorzitters Judith Hoevenaars en Natasja van Kollenburg openden de dag door stil te staan bij het overlijden van Lies Ruiter, voormalig bestuurslid van de Stichting FloorPlay en geliefd collega van RINO amsterdam. Judith stak een kaarsje aan dat het hele congres op het podium heeft gebrand. Zo was Lies toch nog de hele dag bij ons. Ook het congres werd door de dagvoorzitters aan haar opgedragen.

Judith en Natasja introduceerden de eerste spreker met een knipoog: een rinkelende telefoon op het podium en Natasja die deze met schaamrood op haar wangen opnam: “Ik kan nu even niet bellen.” Ja, die telefoon kunnen we niet meer wegdenken. Hoe zit het eigenlijk met jouw schermtijd? Heb jij die wel onder controle? Spreker Marion van den Heuvel kwam het podium op om te spreken over schermtijd in de eerste 1000 dagen.

Marion deelde bevindingen uit haar onderzoek naar het gebruik van sociale media tijdens de zwangerschap.
Een paar opvallende inzichten:

• Het gebruik van social media neemt toe vanaf ongeveer 20 weken zwangerschap, mogelijk door meer tijd en behoefte aan informatie.

• De motieven voor gebruik blijven stabiel: informatie zoeken, geruststelling, vermaak en het verminderen van eenzaamheid.

• Vergelijkingen op sociale media werken twee kanten op: ze kunnen steun bieden, maar ook jaloezie en onzekerheid oproepen.

• Laagopgeleide ouders vertrouwen vaker op sociale media en familie voor informatie; hoogopgeleide ouders eerder op professionele zorg.

• Bij borstvoeding blijkt schermgebruik de aandacht voor de baby te verminderen, wat kan leiden tot minder sensitieve interacties.

Ook keek Marion naar neural synchrony. Als mensen met elkaar in verbinding zijn, zien we dat de synchronie hoger is. Voor dit onderzoek kregen moeder en kind een hersenkapje op om de hersengolven te analyseren. Het onderzoek is geïnspireerd op het still face-experiment, maar in Marions studie mochten de kindjes wél met hun speelgoed blijven spelen terwijl de moeder geen aandacht gaf. Ook mocht de moeder het speelgoed weer aangeven als het kind het liet vallen. Wat bleek? De neural synchrony daalde als de moeder op haar telefoon zat.

De volgende spreker was Luc Jansen. Luc nam de zaal mee in het belang van bewuste aanwezigheid. Therapie begint niet bij de methodiek of structuur, maar bij de therapeut zelf. Hij startte met een oefening: deelnemers moesten contact maken met hun buur, eerst zonder instructie en daarna in stilte. Tot slot volgde een korte body scan. Luc liet de deelnemers voelen hoe het is om werkelijk aanwezig te zijn. Zijn kernboodschap: wie je bent, is belangrijker dan wat je doet.

In het tweede gedeelte van het middagprogramma betrad Maretha de Jonge het podium. Ook zij nodigde de deelnemers uit om mee te doen met een oefening. In tweetallen moesten zij een gesprek voeren, waarbij één van de twee slechts vijf woorden mocht gebruiken. Hoe voelt het als je geen woorden tot je beschikking hebt? Ongemakkelijk en frustrerend, klonk het uit de zaal. Maretha onderzocht hoe communicatie werkt wanneer woorden ontbreken en vertelde hierover in haar presentatie over selectief mutisme. De zaal keek verrast op toen ze vertelde dat selectief mutisme net zo vaak voorkomt als autisme—terwijl we over dat laatste inmiddels veel meer weten. Kinderen met selectief mutisme ervaren chronische stress; onderzoek toont dat hun stressniveau in rustige situaties bijna net zo hoog kan zijn als in zeer stressvolle situaties. Haar verhaal onderstreepte dat non-verbale verbinding – via spel, muziek en nabijheid – essentieel is.

Mathieu Pater sloot de dag af met een sessie over de rol van muziek bij kinderen met autisme. Muziek biedt een directe ingang en “gaat door het muurtje heen” dat sommige kinderen optrekken. Aan de hand van filmpjes liet hij zien hoe je dankzij muziek contact kunt maken met kinderen voor wie dat anders moeilijk is. Muziek werkt verbindend en stimuleert sociale interactie en communicatie.

Tussen de plenaire presentaties door konden de deelnemers twee keer een parallelsessie volgen. Matté Schröder bracht de kracht van visualisaties tot leven. Hij ontwikkelde een kaartenset om ouders tijdens een FloorPlay-sessie inzicht te geven in waar ze op kunnen letten, en om zichtbaar te maken wat al goed gaat in het contact tussen ouder en kind. Taal is vluchtig, maar beelden blijven hangen en bieden structuur en voorspelbaarheid. Deelnemers ervoeren de kracht van visualisatie zelf door het vouwen van papieren vliegtuigjes: één groep kreeg nauwelijks instructie, de andere kreeg een visuele uitleg. De vliegtuigjes vlogen daarna door de zaal!

Ingeborg Snel liet zien dat contact bij jonge kinderen vaak via de zintuigen ontstaat: beweging, aanraking, geluid, licht en geur. Wanneer een kind moeite heeft met het verwerken van prikkels, kan dit de verbinding beïnvloeden. Ingeborg benadrukte dat alle gedrag communicatie is. Door te kijken naar hoe het lichaam reageert op prikkels, kun je beter begrijpen of er sprake is van over- of onderprikkeling. Met behulp van de PrikkelWaaier uit Wiebelen en Friemelen liet ze zien hoe je deze vormen van prikkelverwerking herkent.

Claudine Dietz besprak hoe ouders met autisme unieke uitdagingen in het ouderschap kunnen ervaren. Via casuïstiek liet zij zien hoe prikkels, het lezen van signalen van het kind en het herkennen van ontwikkelbehoeften extra lastig kunnen zijn. Ook voorspelbaarheid bieden en omgaan met sociale situaties kan meer energie kosten. Zij sloot af met praktische tips voor hulpverleners over wat ouders met autisme als helpend ervaren en wat juist niet.

Lonny Franse liet zien hoe FloorPlay waardevol kan worden ingezet in de eerste lijn, juist in perioden van wachtlijsten. Een thuistraject kan de ontwikkeling van het kind én het gezin al ondersteunen, waardoor soms verdere zorg zelfs niet meer nodig blijkt. Ook kwamen de praktische kanten van werken als zelfstandige aan bod: van zichtbaarheid en samenwerking met verwijzers tot het bewaken van kwaliteit, het bepalen van de duur van een traject en het omgaan met uitdagingen in het werk. Deelnemers kregen zo een helder beeld van wat er komt kijken bij het aanbieden van FloorPlay in de eerste lijn.

Pleun Schaeffer liet zien hoe kinderen, wanneer je hen de ruimte geeft, van alledaagse materialen een fantasiewereld maken: stenen worden dino-eieren, buizen knikkerbanen en takken lepels voor heksensoep. Deelnemers werden uitgenodigd zelf in een fantasiewereld te stappen: tijdens een speeddatespel bedachten zij samen hoe hun “gekke voorwerpen” gebruikt konden worden in het spel. Bij loose parts play staan materialen met een open einde centraal. Kinderen bepalen zelf hoe ze deze gebruiken, verzamelen en combineren. Dit stimuleert creativiteit, ontdekking en eigen regie. De workshop liet deelnemers ervaren hoe krachtig spelen met échte, losse materialen kan zijn—waar ‘niets’ ineens ‘alles’ wordt.

Tot slot brachten Judith en Natasja de hele zaal nog één keer in verbinding. Met een canon van The Lion Sleeps Tonight zong iedereen samen, en eindigde de dag in harmonie en gedeelde energie.

Met alle inspiratie en nieuwe energie die deze dag heeft gebracht, kijken we nu al uit naar een volgend FloorPlay-evenement!