Therapeutisch werken met psychedelica

DISCLAIMER - Het is in Nederland nog niet toegestaan om als behandelaar psychedelica binnen een therapeutische behandeling aan te bieden. Totdat er voldoende evidentie is en dergelijke interventies binnen de nationale behandelrichtlijnen zijn opgenomen, raden wij collega’s expliciet af om behandeling aan te bieden met psychedelica. Deze cursus is bedoeld voor geïnteresseerden die willen deelnemen als behandelaar binnen een onderzoekscontext, behandelaars die therapeutische integratie van psychedelische ervaringen willen begeleiden, behandelaars die geïnteresseerd zijn in het werk met psychedelica binnen het veld van persoonlijke ontwikkeling of behandelaars die vanuit hun eigen psychedelische ervaring(en) geïnteresseerd zijn.

Het gebruik van psychedelische middelen voor therapeutische doeleinden is veelbelovend in de behandeling van verschillende (psychiatrische) aandoeningen en het verbeteren van mentaal welzijn. Onderzoeken schieten als paddenstoelen uit de grond en ook vanuit de politiek is er serieuze interesse. In deze basiscursus leer je hoe je kunt werken met psychedelische middelen, waarbij de focus ligt op het psychedelicum psilocybine, in een ceremoniële en therapeutische context. Wat zijn de mogelijkheden en wat zijn de risico’s die verbonden zijn met dit werk? En wat vraagt het werken met psychedelica van jou als begeleider? Het is een cursus waarbij de nadruk ligt op oefenen en ervaren. Er is aandacht voor de voorbereiding, begeleiding en integratie van psychedelische ervaringen. In aanvulling op deze cursus is het voor deelnemers mogelijk om deel te nemen aan een tweedaagse truffel-retraite.

Inhoud

Onder invloed van een psychedelisch middel wordt onze waarneming beïnvloed. Dit kan leiden tot een veranderend bewustzijn waarbij gevoelens, fysieke sensaties, algemene waarneming en gedachteprocessen anders worden ervaren. De therapeutische setting, de relatie met de therapeut, de intentie van de cliënt en het psychedelische middel spelen allen een rol bij de ervaring.

In deze basiscursus oefen je hoe je een gids kunt zijn voor degene die een dergelijke ervaring ondergaat. Je oefent met hoe je iemand kunt voorbereiden op een psychedelische ervaring door nieuwsgierigheid en openheid naar zijn innerlijke ervaringen te stimuleren. Hierdoor kan ruimte ontstaan voor het verwerken van pijnlijke emoties of gevoelens die eerder vermeden werden. Hardnekkige overtuigingen die iemand heeft over zichzelf en de wereld kunnen in beweging komen. Er kan nieuwe betekenisgeving ontstaan.

Begeleiding van dit bijzondere proces vraagt van de therapeut eenzelfde nieuwsgierigheid en openheid. In deze cursus leggen we de nadruk op dit parallelle proces bij de therapeut. Hoe kun je werkelijk bij iemand aanwezig zijn zonder te handelen vanuit goedbedoelde reflexen om te willen helpen of beïnvloeden?

Er zal ruimte zijn om specifieke uitdagingen in dit werk te onderzoeken. Wanneer mag je het proces volgen en wanneer neem je een actievere rol aan? En hoe help je mensen om de dikwijls krachtige en soms ook moeilijke psychedelische ervaringen te integreren in hun dagelijks leven?

Doelgroep

Dit is een basiscursus voor psychotherapeuten, psychiaters, klinisch psychologen, gz-psychologen en basispsychologen met minimaal twee jaar werkervaring binnen de ggz.

Aangezien het therapeutisch gebruik van psychedelische middelen op dit moment nog uitsluitend in onderzoekssetting plaatsvindt, is het vooralsnog beperkt mogelijk om met psychedelica te werken.

De therapeutische benadering in deze cursus is echter breder toepasbaar, ook in het werken met eigen cliënten zonder het gebruik van psychedelica. Daarnaast anticipeer je op de nabije toekomst en de therapeutische mogelijkheden die gaan ontstaan.

Doelstelling

Na afloop van deze cursus heb je:

• Kennis over de (therapeutische) werkzaamheid van psychedelische middelen.
• Ervaring in het begeleiden van een psychedelische ervaring
• Kennis van de thema’s die centraal staan in het voorbereidingstraject van de psychedelische ervaring.
• Kennis over het bieden van psychologische veiligheid en steun aan mensen tijdens een psychedelische ervaring. 
• Kennis en ervaring in het geven van betekenis aan psychedelische ervaringen.

Werkwijze

De cursus is opgebouwd volgens de stadia van therapie met psychedelica met de focus op psilocybine (de werkzame stof in psychedelische truffels). Je wordt eerst meegenomen in de voorbereiding van een persoon op een psychedelische sessie, daarna volgt de begeleiding tijdens een sessie. Tijdens een van de oefeningen zal je worden begeleid middels ademwerk om een lichte mate van bewustzijnsverruiming te ervaren en hiermee te leren werken. We sluiten af met de integratie. Theorie wordt afgewisseld met praktische toepassingen en het bespreken van casuïstiek. Een open, nieuwsgierige en zelf-reflecterende houding wordt gestimuleerd.

Literatuur

Zelf aanschaffen:

• Integral Psychedelic Therapy - Jason A. Butler (2023). 

Andere literatuur wordt via de online leeromgeving verschaft.

De retraite

Er is een tweedaagse truffel-retraite (optioneel) verbonden aan deze cursus. De docenten van de cursus begeleiden de online voorbereidingsworkshop, de integratieworkshop en ook de retraite zelf. Het ondergaan van een eigen ervaring zien wij als een belangrijk onderdeel van het werken met psychedelica. Daarnaast kan het een voedende en waardevolle ervaring zijn. De eerste acht van de zestien deelnemers die zich inschrijven voor de basiscursus en deelnemen aan de retraite krijgen in ieder geval een plek in de cursus. Op deze manier kunnen de retraites doorgang krijgen en kunnen therapeuten een eigen ervaring opdoen in een veilige context. Wil je alleen aan de basiscursus deelnemen dan is er een mogelijkheid dat je op de wachtlijst terecht komt.

Elke cursusgroep heeft een eigen retraite die op de basiscursus volgt. De retraite vindt plaats op een mooie plek in de buurt van Amsterdam. Het programma start vrijdag om 12.00 uur. Op vrijdag vindt ook de reis plaats. We eten afsluitend een lichte maaltijd met elkaar. De volgende ochtend is er een gezamenlijk ontbijt en ruimte voor integratie. Zaterdag om 12.00 uur eindigt het programma.

We plannen een online voorbereidingsworkshop in de week voorafgaand aan de retraite. Twee weken na de retraite is er een online integratie workshop voor alle deelnemers. De totale prijs voor de retraite incl. overnachting bedraagt €750,- incl. btw. Meer informatie over het programma en praktische zaken ontvang je na inschrijving.

Wil je deelnemen aan de retraite? Geef dit dan aan bij de inschrijving onder 'opmerkingen'. De retraite wordt niet vanuit RINO amsterdam georganiseerd: je kunt je direct aanmelden bij de docenten.
Heb je de cursus gevolgd in oktober of november? Dan kun je meedoen met de retraite van 12 en 13 december 2025.