Waar komt verzameldrang vandaan?

Verzamelaars zijn van alle tijden en alle plekken. Soms is het een onschuldige hobby, voor anderen loopt het de spuigaten uit. Waar komt dat dwangmatige gedrag vandaan? Pieter ter Keurs, wetenschapper en conservator, schreef het boek Verzamelen: De dwang om te bezitten over verzamelen en de psychologie erachter. "Voorwerpen maken deel uit van onze identiteit en gevoel van eigenwaarde", zegt Ter Keurs bij Spraakmakers.

Speelgoedautootjes, postzegels, doppen, voetbalplaatjes en ga zo maar door. Je kunt het zo gek niet bedenken of er is een verzamelaar van een specifiek object. Maar wat ligt daaraan ten grondslag? "Dit gedrag komt vaak voort uit een gemis uit het verleden of ontevredenheid met de chaotische wereld", stelt Ter Keurs. Volgens de auteur is verzamelen dan een vorm van "compenseren of een manier om thuis een ideale wereld te creëren."

Eigenwaarde

De voorwerpen maken deel uit van de identiteit en het gevoel van de eigenwaarde van de verzamelaar, meent Ter Keurs. "Dit geldt waarschijnlijk voor alle verzamelaars, hoewel het moeilijk is om dit met zekerheid te zeggen." De auteur vergelijkt het met de kleding die we dragen. "Wanneer we kleding aanpassen, laat dat ons ook anders voelen."

Dwangmatig

Verzameldrang begint vaak al jong. "Het heeft te maken met de chaotische wereld om de kinderen heen", geeft Ter Keurs als verklaring. "Dwangmatig klinkt negatief, maar het kan ook een manier zijn om met gemis om te gaan."

Musea

Dwangmatige verzamelaars zijn dan ook "interessant", vindt Ter Keurs. Bovendien heeft het ook ervoor gezorgd dat er tegenwoordig musea bestaan. "Verzamelingen bestonden al langer binnen adellijke families en rariteitenkabinetten vanaf de zestiende eeuw. Voorlopers speelden een belangrijke rol bij het tot stand komen van huidige musea."

Beluister hier het fragment over de psychologie van het verzamelen.
Bron: NPOradio1

In dit thema bij RINO amsterdam:

• Cursus Cliënten met een verzamelstoornis (hoarding) | RINO amsterdam