Polyvagaaltheorie in de spreekkamer

Er is steeds meer interesse voor de Polyvagaaltheorie. In deze driedaagse training krijg je meer kennis over en vaardigheid in de Polyvagaaltheorie en de toepassing in de hulpverleningspraktijk.

Neurowetenschapper Stephen Porges beschrijft in zijn Polyvagaaltheorie de gelaagdheid van het autonome zenuwstelsel en hoe dit in de loop van de evolutie is ontwikkeld. Dit onbewuste deel van ons zenuwstelsel stelt ons, samen met het centrale zenuwstelsel, in staat om ons te verdedigen of terug te trekken bij gevaar of bij veiligheid te verbinden met anderen. Deb Dana, klinisch maatschappelijk werker, heeft hierop een therapeutisch model ontworpen waardoor de theorie toepasbaar is voor therapeutische doeleinden. Met deze informatie kunnen cliënten inzicht krijgen in de samenhang van hun emoties, gedrag en fysieke ervaringen. Zij kunnen zichzelf leren her-reguleren na een ontregelende ervaring. Ervaring wijst uit dat hierdoor therapie effectiever verloopt.

Inhoud

• We bespreken de essentie van de Polyvagaaltheorie vanuit het perspectief van de neurobiologie.
• We besteden aandacht aan basisconcepten zoals co-regulatie, autonome hiërarchie en neuroceptie.
• Deelnemers leren met behulp van praktische oefeningen de kenmerken van de 3 lagen van het autonome zenuwstelsel te herkennen en in kaart te brengen, zowel bij zichzelf als ook bij anderen. Hierdoor ontstaat inzicht hoe autonome reacties de basis zijn van ons gedrag, overtuigingen, emoties en fysieke reacties.
• Deelnemers kunnen zo hun eigen ontregelende triggers en die van anderen gaan herkennen en leren deze om te buigen naar een staat van veiligheid.
• Daarnaast worden de verschillende reactiepatronen die voortkomen uit het autonome zenuwstelsel en de rol van het centraal zenuwstelsel besproken. Tot slot besteden we aandacht aan interventies gericht op het kalmeren van het autonome zenuwstelsel.

Doelgroep
Artsen, psychologen en psychiaters, pedagogen, paramedici, lichaamsgerichte therapeuten, vaktherapeuten, hypnotherapeuten, POH ggz'ers.

Doelstelling

• Na afloop van de cursus hebben de deelnemers uitgebreid kennisgemaakt met de Polyvagaaltheorie en de toepassing in de therapeutische praktijk. 
• Deelnemers kunnen kenmerken van regulatie en disregulatie te herkennen, zowel bij zichzelf als medecursisten en cliënten. 
• Deelnemers kunnen technieken toepassen waarmee het autonome zenuwstelsel gereguleerd kan worden. 

Inhoud
Dag 1 en 2:

• Polyvagaaltheorie: achtergrond, functies autonome zenuwstelsel en centraal zenuwstelsel en begrippenkader.
• Praktische oefeningen om patronen van het eigen autonome zenuwstelsel en dat van anderen te herkennen.
• Oefenen met het polyvagaal perspectief in de spreekkamer. Het laddermodel van Deb Dana is hierbij het uitgangspunt.

Daarnaast verspreid over de twee dagen informatie over: 

• oorzaak en gevolgen van een ontregeld AZS, ALK (SOLK), PTSS en overige diagnostiek
• uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek
• de impact van de kennis van het AZS op het werken met cliënten en de therapeutische houding (neuroceptie, co-regulatie en vagaal rem) en
  de toepassingsgebieden van de polyvagaaltheorie
• diverse interventies om het autonome zenuwstelsel te kalmeren

Dag 3: 

• Terugkoppeling en uitwisseling van eigen ervaringen en verdere verdieping van Polyvagaaltheorie en praktijk. Deelnemers leren werken met triggers, glimmers en hulpbronnen.

Werkvormen
Theoretische overdracht, rollenspellen, groepsopdrachten, persoonlijk onderzoek van het autonome zenuwstelsel, praktische regulatie oefeningen en eigen casuïstiek.

De training biedt veel ruimte om tussen de verschillende onderwerpen door vragen te stellen en te beantwoorden, zodat de theorie en toepassing ervan kunnen gaan leven bij de deelnemers.

Opbouw
Twee aaneengesloten dagen met theorie en praktijk om het Polyvagaal model in de vingers te krijgen en een derde dag na een maand met uitwisseling van ervaring en verdere verdieping.

Toetsing
Schriftelijke casusbeschrijving beschreven vanuit polyvagaal perspectief.

Aan te schaffen literatuur 

• Deb Dana (2020) - De polyvagaaltheorie in therapie – Basisboek Het ritme van regulatie

Aan te bevelen literatuur 

• Deb Dana (2021) - De polyvagaaltheorie in therapie - 50 oefeningen voor cliënten
• Deb Dana (2022) – Verankerd in veiligheid
• Stephen W. Porges & Deb Dana  (2023) - Therapeutische toepassingen van de polyvagaaltheorie: De kracht van veiligheid in diverse therapievormen
• Deb Dana (2020) Flipover van de Polyvagaal theorie in therapie voor in de spreekkamer

Tevens staan enkele artikelen van Stephen Porges in de digitale leeromgeving opgenomen om voor aanvang van de cursus te bestuderen.