Druk en impulsief gedrag bij jonge kinderen: ADHD of iets anders?

Druk en impulsief gedrag komen frequent voor bij peuters en kleuters, en blijven soms jarenlang hardnekkig doorspelen. De vraag of er sprake  is van ADHD of DCD rijst al gauw. Tegelijk spelen maatschappelijk discussies of er niet te snel een etiket wordt geplakt, of er geen te hoge eisen worden gesteld aan kinderen, en of er niet te snel medicijnen gegeven worden. Hoe kan je daar vanuit een vroeg ontwikkelings perspectief genuanceerd en veelzijdig naar kijken? Verwijst dergelijk druk gedrag enkel naar een dysfunctie van het brein, waarbij medicatie kan helpen?  Of helpt het om dit gedrag te begrijpen vanuit de persoonlijke geschiedenis van rijpen, leren en kiezen binnen relaties? Een actuele verdiepingscursus.

breed referentiekader

Druk en impulsief gedrag kan de integratie op het kinderdagverblijf, de peuterspeelzaal of de basisschool bemoeilijken. De vraag of er sprake kan zijn van ADHD of DCD rijst al gauw. Tegelijk spelen maatschappelijke discussies of er niet te snel een etiket wordt geplakt, of de ouders het niet te snel laten afweten, of er geen te hoge eisen worden gesteld aan kinderen, en of er niet te snel medicijnen gegeven worden.

Recente research vanuit de neurobiologie laat zien dat de interactie tussen factoren in het (zich snel ontwikkelende) brein, enerzijds, en gedrag en beleving, anderzijds, veel complexer zijn dan eenvoudige oorzaak-gevolg-patronen. Langdurend longitudinaal onderzoek laat verbanden zien tussen ADHD en de hechtingsgeschiedenis. Uit recent onderzoek in Duitsland blijkt dat bij kleuters met gedrag dat voldoet aan de DSM-criteria voor ADHD ook heel andere diagnostische beelden een rol kunnen spelen. Naast kinderen met (genetisch of cerebraal bepaalde) basale regulatiestoornissen worden ook dikwijls gezien: (partiële) vroege emotionele verwaarlozing, posttraumatische stressstoornissen, hoogbegaafdheid, acculturatieproblemen, rouw en depressie.

In deze cursus wordt, vanuit een poging tot integratie, aandacht besteed aan auteurs die vanuit deze brede en vernieuwende perspectieven het denken hebben verrijkt. Besproken wordt welke nieuwe perspectieven dit kan bieden voor de behandeling van (zeer) jonge kinderen en de ondersteuning van de ouders en de leidsters/leerkrachten.

doelgroep en voorkennis

GZ-psychologen, kinder- en jeugdpsychologen, orthopedagogen, klinisch psychologen, kinder- en jeugdpsychiaters, psychotherapeuten en gezinstherapeuten of -begeleiders die in hun praktijk te maken hebben met drukke en impulsieve jonge kinderen.

De gangbare basiskennis over de ontwikkelingspsychologie van het jonge kind, ADHD en DCD, en enige ervaring met de diagnostiek en/of behandeling van impulsieve en drukke kinderen en hun ouders wordt verondersteld.

doelstelling

De opbouw van een breed referentiekader van waaruit druk en impulsief gedrag begrepen kan worden en behandeld. Het kunnen begrijpen van de problemen van kinderen met druk gedrag en hun ouders vanuit een perspectief waarin ook betekenisgeving en relationele ervaringen mee betrokken worden: een perspectief dat o.a. gebaseerd is op de integratie van kennis uit de neuropsychologie, neurobiologie, sensory processing, de hechtingstheorie en de hedendaagse psychopathologie.

werkwijze

Inleidingen door de docenten, gezamenlijke reflectie en casuïstiekbesprekingen die de verbinding leggen met de eigen praktijk.